Ege Üniversitesi ve Aksaray Üniversitesinden bilim insanları Mersin’in Anamur ilçesinde keşfedilen yeni bir ters lale türünü bilim dünyasına tanıttı.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Mersin’in Anamur ilçesinde yeni bir ters lale türü keşfettiklerini söyledi. Bitkinin, Anamur’da yaşayan coğrafya öğretmeni Nevzat Çağlar tarafından keşfedildiğini söyleyen Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Bitki, Anamur’un yaylalarında 1700 -1800 metre rakımlarda keşfedildi. Nevzat Çağlar’ın bir sosyal medya grubuna yüklediği bitkinin fotoğrafı dikkatimi çekti ve yeni bir tür olabileceği şüphesiyle kendisiyle irtibata geçtim. Bu süreçte Türkiye’de ters lale uzmanı olan Aksaray Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tekşen’e danıştım ve türün yeni olabileceği konusunda hem fikir olduk. İki üniversite akademisyenleri olarak ortak bir çalışma yürütmeye karar verdik” dedi.
Anamur lalesinin literatüre kazandırılma sürecini anlatan Prof. Dr. Yıldırım, “Çiçeklenme döneminde detaylı resimler ve yeteri kadar bitki örneği toplanması için Nevzat Çağlar saha çalışmaları gerçekleştirdi. Çalışma için toplanan bitki örnekleri, incelenmek üzere konunun uzmanı Prof. Dr. Mehtap Tekşen’e yollandı. Yapılan keşfedilen bu ters lalenin yeni bir tür olduğu sonucuna varıldı. İki üniversitenin akademisyenleri tarafından yazılan bilimsel makalede bu türün Fritillaria ozdemir-elmasii (haslâle), Fritillaria bithynica (delilâle) ve Fritillaria elwesii (sürmelilâle) türlerine morfolojik olarak bazı benzerliklerinden dolayı karşılaştırıldı. Benimle birlikte, Prof. Dr. Mehtap Tekşen ve doktora öğrencisi Aşkın Öykü Çimen tarafında gerçekleştirilen ayrıntılı taksonomik çalışmalar sonucunda makalesi hazırlandı. Yeni türün diğer türlerden çiçek rengi, çiçek iç organları, tohum morfolojisi ve yapraklarının yapısı ile farklılıklar gösterdiği ve bu farklarla ayrıldığı vurgulandı. Neticede makalemiz, Taksonomik Botanik camiasının önemli bilimsel dergilerinden olan ‘Annales Botanici Fennicii’ dergisinde işleme alındı ve yayınlandı. Bitkiyi ilk keşfeden Nevzat Çağlar’ın onuruna, Fritillaria nevzatcaglari (Anamur Lalesi) adıyla bilim dünyasına tanıtıldı ve Türkiye Bitki Florasına kazandırıldı” diye konuştu.
“Dünyada en fazla ters lale türü Türkiye’de”
Türün özelliklerinden bahseden Prof. Dr. Yıldırım, “Ters lale (Fritillaria) cinsi Kuzey Yarımküre’de dağılım gösteren, yaklaşık 160–170 türe sahip bir cinstir. Bu cinsin üç önemli çeşitlilik merkezi bulunur. Bunlardan biri Kaliforniya’ya 21 tür, diğeri Çin 24 tür ve üçüncüsü ise Güney Batı Asya – Doğu Akdeniz’dir. Üçüncü çeşitlilik merkezinde en önemli alanlar Türkiye’de 52 tür, Yunanistan’da 26 tür ve İran’da 18 tür bulunmaktadır. Bu bağlamda dünyada en fazla ters lale türünün Türkiye’de mevcut olduğu görülmektedir. Anamur lalesinin keşfi ile birlikte Türkiye’ de ters lale türü sayısı 52’ye çıkmıştır. Bu türle ülkemiz için endemik olan ters lale sayısı ise 29’a yükselmiştir. Oransal olarak ülkemizde ters lale endemizm oranı yüzde 55.8’e çıkmıştır. Anamur lalesinin yayılış gösterdiği alanda özellikle yoğun bir domuz tahribatı bulunmaktadır. Bitkinin soğanları ile beslenen domuzların yanı sıra alanda çok fazla hayvan otlatılması nedeniyle bitkinin ciddi bir koruma planlamasına ihtiyacı vardır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
